Ύφασμα Πανιών

Ύφασμα Πανιών

Τι ύφασμα θα χρησιμοποιήσουμε για τα πανιά μας;

Woven (Ύφανση)

Όταν λέμε ύφανση εννοούμε υφάσματα από Dacron (πολυεστερικές ίνες) και πολυεστερική ριτίνη.

Εικόνα 1. Square woven
Εικόνα 1. Square woven

Τα καλύτερα υφάσματα δεν είναι απλά αυτά που κρατάνε περισσότερα χρόνια, αλλά αυτά που κρατούν το σχήμα τους για περισσότερο καιρό. Καλύτερα στο να μην παραμορφώνονται υπό πίεση. Βέβαια αν δεν σας ενδιαφέρει η συμπεριφορά του σκάφους σας, φτιάξτε τα πανιά σας από απλό Dacron.

Φθηνότερα αλλά με 12% ελαστικότητα, όπου τον πρώτο χρόνο θα παραμορφωθούν. Το πόσο θα κρατήσουν στο χρόνο εξαρτάται από πόσο συχνά τα πλένετε (μόνο γλυκό νερό). Το αλάτι και το ιώδιο της θάλασσας τα καίει.

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα 2. Spinnaker woven

Η ποιότητα της ίνας και το πόσο σφιχτά έχουν πλεχτεί όπως και πόσο ρητίνη έχουν παίζει ρόλο στο Dacron ύφασμα. Το τελικό προϊόν (ύφασμα) περνάει τεστ (δοκιμή αντοχής) στις ίνες υφάνι, στημόνι και διαγωνίως. Ανάλογα λοιπόν με το σκάφος και τις κατηγορίες ιστιοπλοΐας (Charter, Cruising, Cruse-Racer), ο ιστιοράπτης μαζί με τον πελάτη ιστιοπλόο καταλήγουν σε τι ύφασμα θα χρησιμοποιηθεί.

            

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα 3. Woven

Όλα τα Dacron υφάσματα είναι πιο δυνατά (σχεδόν 1:12) στο υφάνι (fill). Αυτό μαρτυρεί ότι ο ιστιοράπτης πρέπει τα Dacron πανιά να τα κατασκευάζει με τις ίνες από υφάνι κάθετες στον αετό όπου παίρνει το πανί την μεγαλύτερη πίεση και οριζόντια. Αυτός είναι ο λόγος που τα Dacron πανιά κόβονται οριζόντια. Αν τα κόψεις Radial ή άλλη κατανομή φύλλων υφάσματος θα χάσουν το σχήμα τους αμέσως λόγο λανθασμένης φοράς των ινών. Πρέπει λοιπόν να χρησιμοποιήσετε πυκνό ύφασμα με όσο το δυνατόν περισσότερη ρητίνη. Η ρητίνη κρατάει τη συνοχή του υφάσματος. Ναι αλλά η πολύ ρητίνη κάνει τα πανιά δύσκολα στο χειρισμό. Καίγονται γρηγορότερα. Τα τελευταία χρόνια έχουν βελτιωθεί τα υφάσματα και νέες υφάνσεις έχουν βγει που ο ιστιοράπτης σας θα σας υποδείξει για να έχετε ένα αξιόπλοον πανί.

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα4. Woven genneker

Laminates (καπλαμαδωτά)

Τα πρώτα Laminate υφάσματα βγήκαν γιατί όλα τα πανιά με ύφανση δημιουργούσαν κατσάρωμα και εν συνεχεία μπούκλες (crimp) στην ύφανση και μπαίνανε αλλάζοντας τελείως το σχήμα του πανιού.

Τα Laminate υφάσματα έχουν μη πλεκτές ίνες σε διάφορες κατευθύνσεις. Η κύρια κατεύθυνση των ινών μαρτυρεί και πώς θα σχεδιαστεί το πανί Radial ήCrosscut.

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα5. Laminate carbon tri-radial

Οι ίνες είναι απλωμένες και προ τεντομένες πάνω σε film πολυεστερικό ή Tafetta (λεπτό πολυεστερικό ύφασμα). Ο στόχος λοιπόν είναι να μπουν τα «panels» (φύλλα του πανιού) στη σωστή κατεύθυνση ώστε να ανταποκρίνονται σωστά στην δύναμη του ανέμου που καλείται το πανί να ανταποκριθεί.

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα 6. Laminate tafetta maylar

 

Τα Laminate υφάσματα δεν είναι σαν αυτά που υπήρχαν πριν 10 χρόνια. Οι ίνες δεν στύβονται και το film θερμαίνεται στους 220* βαθμούς και η πίεση είναι μεγάλη, έτσι δεν αποκαλούνται πια. Οι ίνες μπορούν να είναι Polyester, Pentex, Kevlar, Twaron, Black Aramid, P.B.O, Spectra Vectram ή Carbon ανάλογα μρ το τί ζητάς από το πανί που θα φτιάξεις. Μεμονωμένες ή με συνδυασμούς απλώνονται οι ίνες ανάλογα όχι μόνο στις πρωτεύοντες δυνάμεις αλλά και στις δευτερεύοντες όπως το σκαμπανέβασμα του σκάφους στον κυματισμό.

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα 7. Black aramid laminate

     

Τα Laminate υφάσματα (καπλαμαδωτά) μπορούν να είναι ακόμα και σε 7 στρώματα. Βασικά οι ίνες απλώνονται σε filmγια να βγει το ύφασμα ελαφρύ ή σε Tafetta πιο βαρύ αλλά ανθεκτικότερο στο φυλλάρισμα και στην UV ακτινοβολία.

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα 8. Aramid laminate

Μπορείς να φτιάξεις πανιά Laminate είτε κάνεις Cruising είτε Αγώνες είτε οποιαδήποτε ιστιοπλοΐα έχεις επιλέξει. Αυτό εξαρτάται αν θες τα πανιά σου να κρατήσουν το σχήμα τους ή όχι.

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα9. Cruising tafetta maylar furling

Η τελική απόφαση για το τι πανιά θα φτιάξεις εξαρτάται βέβαια από το οικονομικό αλλά τα Laminate πανιά πάντα σε ανταμείβουν.

 

Load Path ή String Sails

Πρώτη η Sobstad έφτιαξε String Sails (Genesis), μετά ακολούθησαν και άλλες εταιρίες όπως η North τα 3DL, η UK τα Tape Drive, οι Αυστραλοί Doyle τα D4, η Elvstrom τα Epex κ.λ.π. Αυτά τα πανιά τα κατασκεύαζαν οι πολυεθνικές ώσπου ο οίκος υφασμάτων Dimension/Polyant πήρε τα D4 και Howe and Bainbrigde τα Tape Drive. Τώρα ο κάθε πανιάς παραγγέλνει από αυτούς ότι πανί θέλει.

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα 10. 3DL

Στα Load Path πανιά το κάθε πανί έχει απλομένο film με τις ίνες στη δυναμική φορά που καλείται να ανταποκριθεί το κάθε πανί αλλά τελευταία έχουν και ίνες ανάλογα και με τις δευτερεύουσες δυνάμεις. Ακριβά πανιά αλλά συνεχώς εξελισσόμενα. Ανταμείβουν αυτούς που τα αγοράζουν;

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα 11. Tape drive

Υπάρχουν 2 σχολές ιστιοραπτών και περισσότερο για να κοπεί η πίτα στα δύο. Οι μεν υποστηρίζουν τα Membrame Sails για λόγους που θα σας εξηγήσει ο πανιάς σας. Οι δε τα Tri-Radial (τα 2/3) για τους δικούς του λόγους. Βασικά είναι λόγοι διαφήμισης για να κοπεί η πίτα στα δύο. (Membrane Sails ήTri-Radial;) Τελική απόφαση δική σας. Μη ξεχνάτε (όπως λένε και οι Άγγλοι) ότι ο ιστιοράπτης σας είναι και ο γιατρός του ιστιοπλοϊκού σας σκάφους.

Ύφασμα Πανιών
Εικόνα 12. D4 membrane

Γιάννης Κακίτσης

banner_new6