Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη!

Τι γίνεται; Τι ζητάω; Τους ξέρω ή τους ήξερα; Με ποιο δικαίωμα με βρίζουν; Ανήκω σε αυτό το σκάφος; Υπάρχουν προοπτικές; Γιατί κάνω ιστιοπλοΐα;

Τα παραπάνω είναι μερικά από τα ερωτήματα που απασχολούν συχνά τα μέλη ενός πληρώματος. Αν συνειδητοποιήσεις ότι είσαι μέλος της ομάδας, χρήσιμο και υπεύθυνο για τις εργασίες που έχεις αναλάβει, μόνο τότε η αγωνιστική ιστιοπλοΐα έχει νόημα για σένα. Τότε γίνεται τρόπος ζωής. Τότε μπαίνουν οι στόχοι.

Ποιο είναι το μυστικό (ή τα μυστικά) που συγκροτεί και συνέχει μια ομάδα; Το πλήρωμα.

Υπάρχουν τόσοι πολλοί παράγοντες που απαρτίζουν τη σωστή εμφάνιση σε κάποιον αγώνα, που ένα μόνο άτομο δεν είναι δυνατόν να τους ελέγξει. Και πολύ περισσότερο δεν είναι δυνατόν μόνο ένας να κάνει όλες τις εργασίες που απαιτούνται, όπως αλλαγές πανιών, αλλαγές πλεύσεων κλπ. Η εποχή του one man show έχει περάσει αμετάκλητα.

Χρειάζεται, λοιπόν, ανάλογα με το σκάφος, ένας ορισμένος αριθμός ανθρώπων, όπου ο καθένας θα είναι υπεύθυνος για μία συγκεκριμένη θέση -εκτός από την ευθύνη που τυχόν τού έχει ανατεθεί για κάποια πνευματική εργασία. Παράδειγμα: Ένα απλό μέλος του πληρώματος, που η βασική του εργασία είναι να κάθεται στο ρέλι, ίσως να βοηθάει στο μάινα του μπαλονιού ή σε άλλες βοηθητικές εργασίες. Σε αυτόν μπορεί να ανατεθεί και η παρακολούθηση των αντιπάλων, η παρατήρηση μετεωρολογικών φαινομένων, ακόμα και η οργάνωση του σκάφους, μια και αυτός έχει τον περισσότερο χρόνο κατά τη διάρκεια του ταξιδέματος.

Ο αριθμός του πληρώματος που απαιτείται σε ένα σκάφος εξαρτάται από το μέγεθός του και την κατανομή εργασιών, ανάλογα με τη διαρρύθμιση των διαφόρων συστημάτων του, όπως είναι η θέση για τα μαντάρια, τις σκότες και τα συστήματα ρύθμισης (Cunningham, Outhaul, Kicker κλπ.). Ανάλογα λοιπόν με την κατανομή της κουβέρτας (Deck Layout) τοποθετούμε και τον κατάλληλο ιστιοπλόο, σύμφωνα πάλι με τη σωματική του διάπλαση (βάρος, ύψος) και τις γνώσεις του πάνω στο συγκεκριμένο αντικείμενο.

Ένα παράδειγμα: Αυτός που τοποθετείται στις σκότες πρέπει να έχει γνώση trim (τριμαρίσματος, δηλαδή να ξέρει να δίνει μορφή στο πανί) και να έχει καλή φυσική κατάσταση και αντανακλαστικά. Όλη, δε, η ομάδα (πλήρωμα) πρέπει να βοηθά τον τιμονιέρη, αποφεύγοντας να του κρύβει την ορατότητα και διευκολύνοντάς τον με τη σωστή κατανομή βάρους και το trim. Κάτι επίσης βασικό είναι ο μπροστινός να διευκολύνει τον πίσω του και αντιστρόφως, χωρίς κανένας να ανακατεύεται στη συγκεκριμένη εργασία που έχει ανατεθεί στον άλλο. Με λίγα λόγια, αν το πλήρωμα έχει σωστή οργάνωση και ο καθένας γνωρίζει αναλυτικά τις εργασίες του, όλα δουλεύουν «ρολόι». Δεν παρατηρείται δηλαδή το συχνότατο φαινόμενο να τρέχουν δύο ή και τρία άτομα να εκτελέσουν μια προσταγή του κυβερνήτη, αφήνοντας τη θέση τους, οπότε δημιουργείται κενό, πολλαπλασιάζοντας τα προβλήματα στην συγκεκριμένη κίνηση στο σκάφος.

Επιλέγοντας το πλήρωμα

Δεν έχουμε πλήρωμα στον μόλο από το οποίο να διαλέξουμε. Δεν πειράζει. Σε διασυλλογικό επίπεδο δεν χρειάζεται. Κάθε άνθρωπος που έχει τριβή με τη θάλασσα έχει και θέση μέσα σε ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος. Δεν χρειάζεται να είναι ειδήμονας. Φτάνει να είναι πρώτα απ’ όλα κοινωνικός και να «δένει» με την παρέα. Το πόσο καλά γνωρίζει το άθλημα, αυτό μάς απασχολεί στο τι εργασία θα του ανατεθεί και πόσο καλά θα μπορέσει να την πραγματοποιήσει. Βασικό επίσης είναι να του αρέσει αυτό που κάνει, π.χ. να δουλεύει στην πλώρη ή να είναι στα μαντάρια, που δεν είναι καθόλου «δεύτερη» δουλειά. Μάλιστα στα σκάφη που διεκδικούν το America’s Cup η θέση αυτή λέγεται «fox hole» (τρύπα της αλεπούς) και την κατέχει ο πιο σπιρτόζος του πληρώματος. Εάν του αρέσει, θα ζητήσει από μόνος του να βρίσκεται σε αυτήν τη θέση, με αποτέλεσμα να ειδικευτεί τόσο, που θα γίνει σταδιακά ένα μέρος του σκάφους που δύσκολα θα αντικατασταθεί.

Η καλή φυσική κατάσταση παίζει σπουδαίο ρόλο. Αυτός που έχει καλή φυσική κατάσταση -και δεν εννοώ μυϊκή δύναμη- διαθέτει και μεγαλύτερη αντοχή. Η αντοχή στις περιπέτειες του αθλήματός μας ξέρουμε πόσο μεγάλο ρόλο μπορεί να παίξει. Εάν αυτό το άτομο έχει ασχοληθεί στο παρελθόν με άλλα σπορ, θα έχει την αίσθηση του συναγωνισμού, της ευγενούς άμιλλας (σχετικό), την αίσθηση του χώρου και πολλά ακόμα προσόντα που προσφέρουν ιδιαίτερα τα ομαδικά αθλήματα. Το δικό μας άθλημα πλεονεκτεί σε πολλά, όπως είναι η έλλειψη περιορισμού στην ηλικία, οι λιγότερες ατομικές θυσίες κ.ά. Έχουμε όμως το μεγάλο πρόβλημα του χρόνου. Η μικρότερη διάρκεια μιας προπόνησης είναι τέσσερεις ώρες, οπότε το πόσο χρόνο διαθέτει καθένας απ’ το πλήρωμα που θα συγκεντρώσουμε είναι δυστυχώς σοβαρό κριτήριο. Είναι δύσκολο να συμπέσει ο ελεύθερος χρόνος του καθενός με αυτόν των λοιπών μελών του πληρώματος. Σήμερα, τον ελεύθερο χρόνο τον δημιουργούμε, δεν υπάρχει. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν οργανώνοντας από κοινού τον χρόνο μας. Τι άλλο να κάνουμε; Εδώ κάπου ξεκινάει και το ρητό «τέσσερα άτομα, τέσσερα προβλήματα», έξι, έξι προβλήματα.

Κρατώντας ενωμένο το πλήρωμα

Τα προβλήματα είναι συνυφασμένα με τον αριθμό του πληρώματος. Να κρατηθεί λοιπόν το πλήρωμα ενωμένο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Χωρίς αμφιβολία, ο καλύτερος τρόπος είναι να κερδίζεις κάθε αγώνα που συμμετέχεις. Έτσι δεν θα μείνεις ποτέ χωρίς πλήρωμα, αλλά θα το ανανεώνεις όποτε εσύ θελήσεις. Αυτό βέβαια είναι «όνειρο απατηλό». Το βασικότερο, για το καλό όλων, έμψυχου και άψυχου υλικού, είναι τα μέλη του πληρώματος να γίνουν ένα. Δηλαδή καθένας από το πλήρωμα να νοιώθει μέρος του σκάφους, υποστηρικτής αναντικατάστατος της ομάδας. Για να πετύχουμε αυτόν τον σκοπό, πρέπει ο καθένας να συμβάλλει σε ό,τι έχει σχέση με το σκάφος και, μάλιστα, όσο νωρίτερα γίνεται, ακόμα και στην κατασκευή του. Να κατανεμηθούν «υπευθυνότητες». Να ορισθεί οργανωτής, υπεύθυνος υλικού, ακόμα και υπεύθυνος τροφοδοσίας. Και να σκεφθείς ό,τι όλο αυτό γίνεται απ’ τον μόλο και είναι απαραίτητο για το σκάφος. Δεν πρέπει όμως να δοθούν ευθύνες στον κυβερνήτη. Αυτός έχει την ευθύνη όλων.

Για εμένα, το σπουδαιότερο είναι οι συχνές συγκεντρώσεις. Συγκεντρώσεις όπου ο καθένας θα πει τη δική του ιδέα, παράπονο κλπ. (πριν το φαγητό). Αν τα μέλη του πληρώματος στηριχθούν στην ειλικρίνεια, δένονται μεταξύ τους.

Εσύ και ο κυβερνήτης

Τι ζητάει ένας κυβερνήτης; Τίποτα. Θέλει μόνο τα μέλη του πληρώματός του να έχουν το κατάλληλο βάρος, να είναι δυνατοί, να είναι ειδικοί στη δουλειά που τους έχει ανατεθεί, να είναι τέρατα αντοχής, να μην επηρεάζονται από τίποτα και γενικά να μην κάνουν κανένα λάθος. Αν λοιπόν όλα πάνε καλά, παίρνει τα συγχαρητήρια ο κυβερνήτης ή, διαφορετικά, το πλήρωμα έφταιξε και χάσανε! Αυτό βέβαια είναι μια κληρονομική ιδιαιτερότητα που σήμερα, πιστεύω, τείνει να εκλείψει. Η αλήθεια είναι ότι ο κυβερνήτης είναι, περισσότερο απ’ τον καθένα που θα επιβιβασθεί στο σκάφος για αγώνα, φορτισμένος με ευθύνη και κυρίως άγχος. Άγχος που προέρχεται από την προετοιμασία και κορυφώνεται, πριν ακόμη πατήσει το πόδι του στην κουβέρτα (deck). Βοηθάει στο άγχος και ο περίγυρός του, που περιμένει απ’ αυτόν να νικήσει. Το κόλπο της χαλάρωσης είναι απλό: Αφήνεις τα προβλήματά σου στον μόλο και κατεβαίνεις στον στίβο πολύ νωρίτερα απ’ την εκκίνηση, κάνοντας καλό ζέσταμα και προετοιμασία.

Το πλήρωμα πρέπει να αρχίζει να αισθάνεται το σκάφος έχοντας μια γενική εικόνα της συμπεριφοράς του και γενικά της συμβολής του καθενός μέλους χωριστά. Πρέπει να μάθει τον κυβερνήτη τόσο καλά, που να συγκρατεί μόνο αυτά που πραγματικά χρειάζεται και όχι αυτά που λέει επί λέξει.

Προσοχή χρειάζεται και στο θέμα των ερωτήσεων του πληρώματος προς τον κυβερνήτη. Όχι ότι υπάρχουν χαζές ερωτήσεις, αλλά η στιγμή που θα ρωτήσεις έχει σημασία. Ρώτα στην προπόνηση ή σε ένα μακρύ μπράτσο.

Αν κάνεις κάποιο λάθος, μην απελπίζεσαι. Το κόλπο είναι γνωστό: Κάν’ το δέκα χιλιάδες φορές και θα πετύχεις. Η προετοιμασία, ακόμα και η πνευματική, είναι το Α και Ω σε όλη τη συλλογική προσπάθεια του σκάφους. Φαντάσου λοιπόν τον εαυτό σου να τρέχει τον αγώνα και κάνε τις κινήσεις που χρειάζονται πριν από αυτόν. Έτσι μπαίνεις στο πνεύμα και πράττεις το σωστό. Αν κατορθώσεις να γίνεις δάσκαλος του εαυτού σου, τότε είσαι πιο κοντά στην επιτυχία.

Στάδια που περνάει ένα πλήρωμα

Για να πάει μπροστά μια ομάδα ανθρώπων, περνάει από τρία κυρίως στάδια, που δυστυχώς δεν είναι εύκολο να τα χωρίσεις. Δηλαδή δεν ξέρεις ποια στιγμή πρέπει να φύγεις από το ένα και να μεταπηδήσεις στο άλλο. Στο τελευταίο στάδιο, εάν έχεις σκοπό να πετύχεις, χρειάζονται ακόμα και ψυχοθεραπευτικές τεχνικές.

Πρώτο στάδιο ή Στάδιο συμπερίληψης

Σε αυτό το στάδιο αναρωτιέσαι: «Ανήκω σε αυτό το σκάφος;» «Αισθάνομαι οικείος με το υπόλοιπο πλήρωμα;” “Πώς θα αισθανθώ, άμα αποχωρήσω ή άμα δεν με δεχθούν;» «Βοηθάω τους υπολοίπους;» «Σε τι άλλο σκάφος μπορώ να πάω και να αποδώσω;” Μια συγκέντρωση μπορεί να λύσει όλα αυτά τα ερωτήματα, που ίσως χρειασθούν μήνες, για να τα απαντήσεις. Μια συγκέντρωση, με το υπόλοιπο πλήρωμα βασιζόμενο στην ειλικρίνεια. Η βοήθεια ενός οργανωτή είναι απαραίτητη.

Δεύτερο στάδιο ή Στάδιο ελέγχου

Αυτό συνήθως είναι και το πιο μακρόχρονο στάδιο. Εδώ μένουν τα περισσότερα πληρώματα και δεν έχουν το θάρρος να προχωρήσουν. Σε αυτό ο καθένας αλλάζει θέσεις προσπαθώντας να βρει αυτό που του ταιριάζει. Πολλή ενέργεια χάνεται δυστυχώς στο ψάξιμο και λιγότερη στην τελική απόδοση. Σε αυτό το στάδιο, οι παίχτες δεν αλλάζουν μόνο θέσεις, αλλά και σκάφη. Και σε αυτό το στάδιο οι συγκεντρώσεις είναι το φάρμακο. Κάντε ένα test μεταξύ σας, για να δείτε ακριβώς τι γίνεται, πώς σκέφτεστε εσείς έναντι των άλλων. Γράψτε σε μια καρτούλα τα ονόματά σας και τοποθετήστε τα σε μια σειρά πάνω στο τραπέζι με ιεράρχηση και, προπάντων, ειλικρίνεια. Χωρίς να αρχίσετε να τσακώνεστε (όπως συνήθως). Αμέσως ο ένας θα καταλάβει τι θέλει απ’ τον άλλον. Σκεφθείτε πώς νοιώθατε πριν το test και πώς αισθάνεστε τώρα. Μετά συζητήστε το με τους συμπαίχτες σας καλόβουλα, υποστηρίζοντας ο καθένας τα δικαιώματά του. Εάν δεν βρείτε λύση, δεν έχετε καμία ελπίδα προόδου σαν ομάδα.

Τρίτο ή λειτουργικό στάδιο

Σε αυτό το στάδιο η εμπιστοσύνη κυριαρχεί στο πλήρωμα. Το πλήρωμα αλληλοβοηθείται και οι έχθρες παραμερίζονται. Όσο πιο μεγάλη είναι η εμπιστοσύνη, τόσο περισσότερο δένει και το πλήρωμα. Μην ξεχνάτε ότι το δεμένο και ολοκληρωμένο πλήρωμα είναι και το ακατανίκητο.

Η τακτική που αρμόζει σε αυτό το στάδιο είναι να βρείτε ένα ταίρι. Αλλάζοντας θέση μαζί του μπορείτε να αλληλοπροπονηθείτε, φτάνοντας σε πολύ υψηλά επίπεδα. Οι συναντήσεις δεν πρέπει να εκλείψουν, όπου ο καθένας εκφράζει τη γνώμη του και την αρέσκειά του. Εδώ βάζουμε στόχους και ανεβαίνουμε.

Είναι κρίμα να κατεβαίνουν όλο και λιγότερα σκάφη στους αγώνες. Κάτι δεν πάει καλά. Μήπως έχετε πρόβλημα πληρώματος;

https://www.youtube.com/c/CyprusSailingTV

Διαβάστε επίσης